15 en 26 september werden er in de Viola te Groningen twee info avonden georganiseerd voor (internationale) studenten die op zoek zijn naar betere woonruimte. “Is your rent too high, your room too small and your student debt too big? Want to learn how to squat a building, and create a living community with students?” De avonden waren een succes.
Op 29 september vervolgens werd een pand gekraakt in de Akerkstraat dat al ruim 10 jaar in vervallen staat verkeerd. De eigenaar belde direct de politie, maar die ging niet over tot ontruiming omdat het te donker was en de veiligheid niet gegarandeerd kon worden (wellicht bedoelden ze de veiligheid van de agenten, er zaten gaten in de vloer, die overigens door de mensen die het pand kraakten snel zijn gedicht). “Sinds 1 oktober 2010 geldt de Wet kraken en leegstand. Deze had als doel de leegstand in Nederland terug te dringen. Uit onderzoek in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en Ministerie van Binnenlandse Zaken blijkt echter dat de effecten van het leegstandsbeleid nauwelijks zichtbaar zijn. In de stad Groningen stond begin dit jaar zo’n 96.500 m² aan kantoorruimte leeg, waarvan de helft niet eens te huur of te koop staat. Landelijk is de leegstand van kantoorpanden zo goed als verdubbeld.Volgens de nieuwe bewoners is deze leegstand in tijden van woningnood onacceptabel.” is te lezen in een verklaring op IndyMedia.
Op woensdagmiddag 2 oktober was er spoeddebat over de situatie. Aangevraagd door CDA, VVD en de Stadspartij. Ze wouden weten waarom het pand nog steeds niet ontruimt was. Ik ging er naar toe. De meningen van de diverse partijen waren voorspelbaar, op het saaie af. Alleen Groen Links, de PvdD en de SP hadden begrip voor de actie en riepen tevens op wat te doen tegen leegstand en voor volwaardige studenten behuizing.
Die avond ben ik naar het pand gegaan om er te overnachten. Er waren signalen dat het er niet veilig was en ik wou de bewoners helpen ermee. Dat bleek niet onnodig. 5 minuten na binnenkomst vlogen er eieren richting het pand. Dat is op zich nog relatief onschuldig maar nadat we gingen slapen werden we opgeschrikt door glasgerinkel. Iemand had een steen door de ruit gegooid door de voordeur van nummer 16. Daarna hoorde ik mensen het pand betreden. Iedereen schrok wakker van de herrie. Toen we gingen kijken konden we eerst de ruit niet vinden, maar dat kwam omdat de steen in het enige deel van het pand was beland dat door de eigenaar nog wel soort van in gebruik was, als een soort opslag. Het gekraakte deel (nummer 16A) lag er boven. Een op zijn minst nogal domme actie. De dader was wellicht dronken. We belden de politie om er melding van te maken, omdat nummer 16 nu vrij toegankelijk was voor iedereen die er langs liep. De politie reed vervolgens langs met een auto en deed verder niks. Ik vond dat raar, maar dacht er verder nog niks van. We zijn weer gaan slapen. Maar niet voor lang.
Om 7uur werden we weer wakker geschrikt. Deze keer door een politie agent die in een megafoon riep dat we nu nog de kans hadden het pand vrijwillig te verlaten en dat als we dat niet deden er overgegaan zou worden tot ontruiming. Nou was het idee al om in de ochtend alles op te ruimen en het pand weer vrij te geven. Het persbericht erover was al gemaakt. Iedereen begon snel spullen te pakken. We waren nog in de veronderstelling dat we minimaal wel een half uurtje zouden krijgen een en ander in te pakken, maar nog voor ik beide contactlenzen in mijn ogen had was de politie al begonnen de voordeur open te flexen en daarmee was de ontruiming begonnen. Een van ons was overigens al eerder naar beneden gegaan om tegen de politie te zeggen dat we vrijwillig zouden gaan maar hij is tegen de muur gedrukt en aangehouden.
Toen de politie de voordeur open had stormden ze naar boven om met veel bombarie mee te delen dat we allemaal waren aangehouden. We werden in een hoek gedreven en er werd een bouwlamp neergezet. Toen iemand een shagje wou draaien werd hem dat direct verboden. “Neerleggen!” ::: “Mag ik m eerst even afmaken?” ::: “Nee!”
Het duurde vrij lang voordat ze op straat de boel voor elkaar hadden en we werden een voor een meegenomen, onder begeleiding van diverse agenten. Er stond nog een akoustische gitaar van iemand die op dat moment niet in het pand aanwezig was en die nam ik mee om later te kunnen teruggeven, maar vlak bij de trap werd die zonder mededeling uit mijn hand gegrist door een agente. Ze was denk ik bang dat ik haar er mee de hersens zou inslaan op een onbewaakt moment. Op straat stond een arrestanten bus en we kregen allemaal een eigen hokje dat op slot ging. Maar eerst werden we uitgebreid gefouilleerd.
Aangekomen bij het cellen complex van de politie (Hooghoudtstraat 12) duurde het tijden voordat we er uit mochten – mensen moesten naar de WC, maar pas na heel lang aandringen mocht dat. We werden een voor een uit de hokjes geplukt, weer gefouilleerd en alles moesten we inleveren. Daarna volgde weer wachten in tijdelijke cellen. Na weer heel lang werd ik dat uiteindelijk opgehaald voor vingerafdrukken en foto’s van mijn kop.
Weer heel lang wachten. De onderofficier van justitie kwam me mede delen dat ik was aangehouden omdat ik de kraakwet had overtreden. Dat wist ik al. Ondertussen had ik al wel 3 keer gevraagd om mijn antibiotica medicatie te mogen innemen, maar dat was blijkbaar erg ingewikkeld. Een arts moest dat goedkeuren, maar die was er steeds niet of zo.
Op cel stond een WC, een TV, met 2 zenders en een hoop politie info-kanalen, een soort bed en een metalen tafeltje met stoel. Je kon dus wel naar de WC en als je geluk had kwam dan niemand zonder kloppen je celdeur open doen (wat meerdere keren voorkwam en als er wel geklopt werd werd er geen reactie afgewacht). Het was ondertussen ver in de middag dat we iets te eten kregen. De meesten van ons hadden voor het laatst de avond ervoor gegeten en toen iemand daar iets over zei kreeg hij als antwoord “This is not the Van der Valk!” Joh! Het eten bestond uit bevroren brood met beleg. Ik probeerde het brood te ontdooien met een kopje thee die ik erbij kreeg.
Tijdens het verhoor wat bestond uit een standaard vragenlijst werd de indruk gewekt dat wat ik zei invloed zou kunnen hebben op een straf die ik als individu zou krijgen. Later die avond bleek hier niks van te kloppen. Op vragen over andere mensen van de groep die aanwezig was in het pand heb ik me beroepen op mijn zwijgrecht.
Ik wou graag even bellen met mijn werk en met mijn huisarts waar ik een afspraak had. Dat mocht niet. Ik mocht allen een telefoontje plegen naar mijn eventuele advocaat, die ik overigens had afgewezen.
Ik kreeg heel even de kans te luchten en roken en ondanks dat ik gestopt ben stak ik er een op. Door de stress.
De politie heeft het recht maximaal 9 uur uit te trekken voor vaststelling identiteit en verhoor vanaf het contact moment met de onderofficier van justitie. Dat moment was bij mij rond het middaguur pas. Dus in theorie konden ze pas in de avond gaan mededelen dat ik naar huis mocht of dat ze me zouden vastzetten als gedetineerde. Ik dacht eerst dat dat wel heel lang zou zijn en verwachte eind van de middag toch wel naar huis te mogen maar dat was te optimistisch gedacht. Rond 6 uur kregen we iets wat door moest gaan voor avond eten. Ja, het was wel veganistisch maar het was niet te kanen. Vooral de rijst was vies.
Rond 9 uur mocht ik dan eindelijk gaan, maar niet voor eerst een videogesprek te hebben met een boos kijkende officier van justitie die me voorstelde €400 te betalen of het te laten voorkomen. Individuele verantwoordelijkheid deed er niet toe legde hij uit. De wet zegt dat als je onderdeel van een groep bent je per definitie schuld hebt aan het totaal van overtredingen van de groep. Ik had 14 dagen bedenktijd, moest direct beslissen en wist het even niet meer dus ben ingestemd, maar ik denk dat ik erop terug kom. Ik zou het op papier krijgen en dat naar het cellen complex mailen zodat ze het konden printen duurde 5 minuten. De politie wou me weer in een cel gooien. De officier kreeg dat mee en zei dat ik toch echt mocht gaan en staan waar ik wou, maar een agente was onverbiddelijk en dus mocht ik weer terug naar mijn cel. Eindelijk buiten wachtte daar een groep sympathisanten en eerder vrijgelatenen met een biertje en soep – dat was echt heel erg tof na alle narigheid binnen. Thuis heb ik een fles wijn open getrokken en snel mijn kat Ska gevoerd die zo lang alleen moest zijn.
Al met al kreeg ik erg de indruk dat de hele gang van zaken een visitekaartje was van de net aangestelde burgemeester Schuiling van Groningen. Vooral het niet de kans krijgen vrijwillig te vertrekken en daarmee dus aansturen op zoveel mogelijk aanhoudingen en het onnodig lang vasthouden komt op mij over als een breuk met het relatief sociale gezicht van zijn voorganger en een boodschap van “Law and Order”.
Een veelgehoorde reactie op kraken in het algemeen is dat je moet afblijven van andermans spullen. Ook ik ben het daar in het algemeen mee eens. maar wat is precies bezit? Waar begint het en waar houdt het op? Als iemand een groente tuintje heeft blijf je er met je poten vanaf – uiteraard – als iemand 1000en m2 meters aan bedrijfsruimte heeft terwijl er zo ontzettend veel behoefte is aan woonruimte? Alles heeft ook te maken met het onderliggende kapitalistische systeem die een individu in staat stelt onevenredig veel vermogen te vergaren. Het zou niet moeten mogen – speculeren met en bezit van zoveel vastgoed etc. De overheid laat hier enorm veel steken vallen en kraken is een vorm van protest. Het laat ook zien wat voor tofs je met een enkel pandje kan doen. In Groningen bestaat het Betonbos. Er wonen idealistische mensen in harmonie met de natuur en de bewoners eromheen. In het kraakpandje Pino (wat niet meer bestaat) werden veel concerten georganiseerd en er was een onder meer een eetcafé. Voor de kraak lagen er naalden van drugsgebruikers en was het er smerig en gevaarlijk.
Niets is wat het lijkt en kraken gaat door.
Obed
4 oktober 2019
